Damga vergisi, belirli belgelerin düzenlenmesi veya kullanılması sonucunda devlet tarafından alınan bir vergi türüdür. Genellikle sözleşmeler, resmi belgeler, kira kontratları, tapular ve ticari işlemler gibi birçok hukuki ve mali evrak için uygulanır. Damga vergisinin hesaplanma yöntemi, belgenin türüne ve içeriğine bağlı olarak değişebilir. Bu yazımızda, damga vergisinin nasıl hesaplandığını, oranlarını ve ödeme yöntemlerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Damga Vergisi Nedir?
Damga vergisi, hukuki işlemleri resmileştiren belgeler üzerinden alınan bir devlet vergisidir. Resmi evrakların düzenlenmesi ve kullanılmasının maliyetini oluşturur.
Damga vergisi, belirli belgelerin düzenlenmesiyle doğrudan ilgili olup, genellikle sözleşmeler, noter tasdikli belgeler, tapu işlemleri, vekaletnameler, ticari faturalar ve maaş bordroları gibi dokümanlar için uygulanır. Vergi oranları belge türüne göre değişiklik gösterir ve genellikle belirlenen bir yüzdelik oran veya sabit tutar üzerinden hesaplanır. Türkiye’de damga vergisi, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup, verginin oranları her yıl güncellenmektedir.
Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Damga vergisinin hesaplanma yöntemi, belgenin türüne göre değişiklik göstermektedir. Genellikle oransal veya maktu (sabit) olarak belirlenir.
Oransal Damga Vergisi
Oransal damga vergisi, belgenin içerdiği mali değere göre belirli bir yüzdelik oran üzerinden hesaplanır. Örneğin, belirli bir sözleşmenin bedeli üzerinden %0,948 oranında damga vergisi alınabilir.
- Kira Sözleşmeleri: Brüt kira bedeli üzerinden %0,189 oranında hesaplanır.
- İhale ve Sözleşmeler: Sözleşme bedelinin %0,948’i kadar vergi ödenir.
- Kredi ve Finansal Belgeler: Kredi sözleşmeleri ve teminat işlemleri için %0,948 oranında vergi uygulanır.
Maktu (Sabit) Damga Vergisi
Bazı belgeler için damga vergisi belirli bir tutar üzerinden hesaplanır. Resmi dairelere sunulan dilekçeler, noter onaylı belgeler ve maaş bordroları gibi dokümanlar için maktu damga vergisi uygulanır.
- Resmi Dilekçeler: 2025 yılı itibarıyla sabit damga vergisi tutarı yaklaşık ₺250 olabilir.
- Maaş Bordroları: Maaş tutarına bağlı olarak yaklaşık ₺150-₺500 arası değişebilir.
- Noter Tasdikli Belgeler: ₺300-₺1.000 arasında değişen sabit oranlar belirlenmiştir.
Damga Vergisi Ödeme Yöntemleri
Damga vergisi, belge düzenlenirken veya işlem sırasında ödenir ve belirlenen yöntemlerle tahsil edilir.
Bankalar ve Vergi Daireleri
Damga vergisi ödemeleri, yetkili bankalar veya vergi daireleri aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Elektronik vergi sistemleri üzerinden online ödeme seçeneği de bulunmaktadır.
E-Devlet ve İnternet Üzerinden Ödeme
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) online sistemleri üzerinden damga vergisi sorgulanabilir ve kredi kartı ya da banka havalesi yoluyla ödenebilir.
Muhasebe Departmanları
Özellikle büyük şirketlerde, muhasebe departmanları çalışan maaşları veya ticari sözleşmeler için damga vergisini otomatik olarak hesaplayıp ödeyebilir.
Damga Vergisinden Muaf Olan Durumlar
Bazı belgeler damga vergisinden muaf tutulabilir ve vergiden istisna edilebilir.
Kamu Kurumları ve Resmi İşlemler
Devlet kurumları tarafından düzenlenen bazı belgeler damga vergisinden muaftır. Örneğin, kamu kurumlarının kendi iç yazışmaları ve resmi işlemlerinden damga vergisi alınmaz.
Sosyal Güvenlik İşlemleri
SGK tarafından düzenlenen belgeler, emeklilik işlemleri ve işsizlik maaşı başvuruları gibi işlemler damga vergisine tabi değildir.
Eğitim ve Sağlık Belgeleri
Üniversite kayıt belgeleri, sağlık raporları ve devlet hastanelerinde düzenlenen belgeler damga vergisinden muaf tutulabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Damga vergisi hakkında en sık sorulan sorular ve detaylı yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Damga vergisi her belge için ödenmek zorunda mı?
Hayır, her belge için damga vergisi ödenmez. Vergiye tabi belgeler belirlenmiş olup, bazı belgeler istisna tutulmuştur. Kamu kurumlarının resmi yazışmaları, eğitim ve sağlık belgeleri gibi bazı dokümanlar damga vergisinden muaftır.
Damga vergisi ne zaman ödenir?
Damga vergisi, belge düzenlendiğinde veya işlem yapıldığında ödenir. Kira kontratı imzalandığında, maaş bordrosu hazırlandığında veya sözleşme düzenlendiğinde ilgili damga vergisi tahsil edilir.
Damga vergisi nasıl hesaplanır?
Damga vergisi, belgenin türüne göre ya belirli bir oranda ya da sabit bir tutar olarak hesaplanır. Oransal damga vergisi, belge bedelinin yüzdesi olarak alınırken, maktu damga vergisi sabit bir tutar üzerinden belirlenir.
2025 yılında damga vergisi oranları değişti mi?
Evet, damga vergisi oranları her yıl yeniden düzenlenir. 2025 yılı için belirlenen yeni oranlar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecektir. Güncel oranlar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) web sitesinden kontrol edilebilir.
Damga vergisi internet üzerinden ödenebilir mi?
Evet, damga vergisi GİB’in online vergi ödeme sistemleri veya bankaların internet bankacılığı hizmetleri aracılığıyla ödenebilir.
